Doctoraalscriptie
voor de vakgroep landschapsarchitectuur en kunstgeschiedenis, 01-1979

---

Drie hoofdstukken behandelen de onderwerpen:

I. De romantische beweging in Engeland in de 18e eeuw;

II. De romantische tuinkunst in Nederland in de 18e en 19e eeuw;

III. Het Vondelpark 1850 - 1978 vanaf pag 99.

Totaal 178 pagina's.
Tuinkunst rond 1864 in relatie tot het Vondelpark in 1978, en de analyse voor het toekomstige behoud, beheer en onderhoud van het park.

Niet alleen de (romantische) tuinkunst die toen werd toegepast door de Zochers in het Vondelpark, maar ook de relaties met architectuur en schilderkunst zijn toegelicht.

Een compleet beeld van het ontstaan van dit unieke park tot in 1978.
Het zou zomaar ook heden (2022) een mooie rol kunnen spelen het park te begrijpen vanuit het verleden en het heden.

Met dank aan Jhon van Veelen die toestemming gaf voor deze publicatie.

Romantiek in de tuinkunst
(pdf 6,9 Mb) - Jhon van Veelen

J.D. Zocher jr. en L.P. Zocher

---

De aanleg van het Nieuwe Park werd op 18 mei 1864 gestart door de firma Zocher.
Het eerste deel van c.a. 10 ha werd op 15 juni 1865 opengesteld voor het publiek.

Het park werd in 4 fasen in de tijdsspanne van 14 jaar gerealiseerd (1864 t/m 1878). De laatste grote projecten waren de Brandbrug en de Hulstbrug (beide in 1879), het Paviljoen Vondelpark (1878-1881) en het monumentale hekwerk van de hoofdingang Stadhouderskade met het beeld van de Amsterdamse Stedemaagd (1883).

Betrokken architecten
Jan David Zocher jr.,
Louis Paul Zocher en
Jacobus Johannes Kerbert, vennoot en architect.

Het Nieuwe Park was een gezamenlijk ontworpen en uitgevoerd project van beide Zochers met J.J. Kerbert als adviseur die al vanaf 1867 vennoot was bij de firma.

Firma's Zocher
1 J.D. Zocher & L.P. Zocher
2 Zocher & Co - Boomkwekerij
3 J.D. Zocher & Voorhelm Schneevoogt - Bloembollenhandel

Na het overlijden van L.P. Zocher in 1915 werd J.J. Kerbert eigenaar van de firma's.

In december 1917 werden de firma's Zocher, inclusief de kwekerijen beeindigd. Hiermee eindigde ook de advisering over het Vondelpark aan de vereniging Vondelpark.

34 oprichters vereniging

---

Na de oprichting van de “VEREENIGING TOT AANLEG VAN EEN RIJ- EN WANDELPARK TE AMSTERDAM” en het plan van parkaanleg, kreeg de firma Zocher opdracht om het park aan te leggen.

Sierhek 1883 Stadhouderskade

---

Het Vondelpark is als geheel een rijksmonument. Vanwege het hoogtepunt in het oeuvre van de tuin- en landschapsarchitecten
J.D. Zocher jr. en L.P. Zocher.
Hun stijl is van landschappelijke, cultuurhistorische, tuinarchitectuurhistorische en stedebouwkundige waarde. Het had ook als eerste volkspark in Nederland een voorbeeldfunctie.

Inschrijving monumentregister
Op 01-11-1996 werd het Vondelpark in het register ingeschreven van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Complexnummer 504733.

Met 15 afzonderlijke onderdelen
1. Historische parkaanleg (mon.nr. 504839);
2. Parkopzichterswoning, Vondelpark 1 (mon.nr. 504736);
3. Paviljoen, Vondelpark 3 (mon.nr. 504833);
4. Gemaal (vanaf 1903 parkopzichterswoning), Vondelpark 4 (mon.nr. 504748);
5. Theehuis, Vondelpark 5 (mon.nr. 504760);
6. Vondelmonument (mon.nr. 504742);
7. Muziektent (mon.nr. 504754);
8. Brug 450, smeedijzeren loopbrug [Iepenbrug] (mon.nr. 504808);
9. Brug 453, smeedijzeren loopbrug [Hulstbrug] (mon.nr. 504814);
10. Brug 455, smeedijzeren loopbrug [Brandbrug] (mon.nr. 504827);
11. Hoofdingang Stadhouderskade [met Amsterdamse Stedemaagd] (mon.nr. 504766);
12. Ingang Emmalaan met Willemsbrug [brug 454] (mon.nr. 504820);
13. Ingang Van Eeghenstraat (mon.nr. 504790);
14. Toegangshek aan Amstelveenseweg met twee ingangen (mon.nr. 504846);
15. Groep van vijf identiek uitgevoerde toegangshekken aan Koninginneweg, Roemer Visscherstraat, P.C. Hooftstraat, Vondelstraat t/o nr. 164 en Vondelstraat t/o Vondelkerk (mon.nr. 504772).

Document met 32 pagina's
inzien van complex 504733 Vondelpark als pdf 420 Kb

---

Opmerkelijk en jammer dat de Oprichtersbank, een monument met de namen erin van alle oprichters van de “VEREENIGING TOT AANLEG VAN EEN RIJ- EN WANDELPARK TE AMSTERDAM” een herinnering aan hen die het gehele park hebben gerealiseerd, (weliswaar na het tijdperk Zocher) niet is opgenomen in de lijst van onderdelen! Dat zou een waardevolle aanvulling zijn (H.H. 26-12-2019).

Gedeeltelijk verslag 1889

---

Verslag Vondelpark 1889 van het parkbestuur, toegespitst op het tekstdeel. Het omvat als aanvulling de periode vanaf de start parkaanleg vanaf 1864.
25 jaar Vondelpark.
Op verzoek van het bestuur heeft de firma ZOCHER, met de naam J.D. Zocher & L.P. Zocher, hun mening en advies gegeven over het parkonderhoud (bomen, heesters, planten en gazons), nu als adviseurs. Hun waardevolle bijdrage werd als bijlage opgenomen in het verslag.
Noot: de naam J.D. Zocher was nog altijd opgenomen in de firmanaam, maar hij was in 1870 overleden. De tekst was dus van de architect(en) L.P. Zocher en/of J.J. Kerbert.
Open dit doc als pdf 8,9 Mb
Verslag Vondelpark 1889

Van vereniging naar gemeente

---

Na 89 jaar van aanleg, aanpassingen, beheer en onderhoud van het park met de verschillende gebouwen en het personeel werd het Vondelpark op 6 oktober 1953 overgedragen aan de gemeente Amsterdam voor het symbolische bedrag van 1 gulden met daaraan voorwaarden verbonden.
De 'Vereniging Vondelpark' werd na 90 jaar op 19 mei 1954 ontbonden.