Info Bomenkaart 

  De natuurwandeling start bij het toegangshek Vondelstraat. Deze ingang gebruikte Eli Heimans en Jac. P. Thijsse vóór en rond 1900 regelmatig om het park te bezoeken en hier startte de beschrijving door Eli Heimans in “hun” Cornus-laantje, genoemd naar de heester “gele kornoelje” | Cornus mas die er toen bloeide en nu helaas niet meer.

  Zo noemden zij dit paadje in hun boek
In het Vondelpark.

  Rechts staat een oude gewone plataan en iets verder links een omvangrijke Canadese populier.
Half oktober 2015 na de storm nog flink gesnoeid, maar deze heeft zich goed gehouden in de zomerstorm van 25 juli 2015. Elders in het park zijn meer dan 10 van deze imposante bomen helemaal verwijderd of voor de helft afgezaagd. Halverwege links staat een zilveresdoorn (vrouwelijke boom met rode bloemen) | Acer saccharinum, daarna een gewone vleugelnoot en bij het “Podium voor tijdelijke kunst“ een kleine zomereik. Je loopt naar rechts, passeert 3 zwarte berken en daarna een hele rij zomereiken. Je loopt om het driehoekig plantsoentje met abelen | Populus canescens, en links staat een els met ingesneden blad | Alnus glutinosa ‘Laciniata’. Daar schuin tegenover enkele stammetjes naast elkaar van een doodgaande Chinese ceder | Toona sinensis, met gevederd blad en deze boompjes lijken op een hemelboom maar zijn eleganter. Op de Tennisweg staan veel zomereiken.

  Links van de uitgang Gerard Brandtstraat staat een hoge gewone esdoorn | Acer pseudoplatanus. Op de hoek in de tuin van het v.m. stoomgemaal staat een (terug gesnoeide) Prunus maackii ‘Amber Beauty’.

  Links naast het hekje naar de waterspeelplaats staan 2 oude zilveresdoorns, die bloeien met geelgroene mannelijke bloemen; boom is tweehuizig en eenslachtig en soms zijn deze esdoorns tweeslachtig. Rechts van de ingang langs de Noordelijke Hoofdweg staat een vrouwelijk bloeiende zilveresdoorn die met rode bloemen bloeit. Op het speelveld staan jonge smalbladige essen | Fraxinus angustifolia ‘Raywood’. Aan de zuidkant van het badje een mooie grauwe abeel | Populus canescens, en een groepje van 3 goudessen. Tegenover het uitganghekje staan 3 amberbomen.

  Naast de Eendenvoederplaats staat een dikke Canadese populier en daar tegenover een sierlijke esdoorn met kaneelbruine afbladderende bast | Acer griseum. Iets verder staat een dikke berk, Betula papyrifera ‘Grandis’. Je gaat bij het 2e paadje met klinkersteentjes rechtsaf het Rosarium in, houdt even rechts aan en dan links om dit 1e perk loop je richting het bosje donkerrood gekleurde bruine beuken, tenzij het winter is.

  Rechts van het toegangspaadje staat een reuzencornoelje | Cornus controversa, die opvallend crème-wit bloeit in schermen en links in de looprichting een zwarte moerbei | Morus nigra, een ééhuizige boom met zowel mannelijke- en vrouwelijke katjes die prachtige eetbare vruchten voortbrengt (vooral voor de vogels). Hier groeien rhododendrons omheen die vanaf mei prachtig bloeien, maar in de hete zomer van 2018 dodelijk zijn verdroogd.
Aan de rand rechts staan enkele Magnolia’s - Magnolia tripetala.

Alle rozenperken zijn voorzien van naambordjes, maar staan bijna allemaal vermeld op de actuele
Kaart Rosarium 2019.

  Je staat bij rozenperk 73. Het Rosarium wordt vanaf 2014 onderhouden door vrijwilligers van de Stichting Hart voor het Vondelpark.
Meer informatie hierover op www.vondelpark.com

  Nabij het eind, bij de groep bruine beuken, neem je de linker kant van het klinkerpaadje. Je passeert een Zweedse meelbes | Sorbus intermedia, en ziet daarna verschillende duivelswandelstokken | Aralia elata. In het najaar bloeit deze wit in mooie schermen en let op de superscherpe doornen op de dunne stammetjes en takken, vermeerderd zich opdringerig met grondscheuten. Rozen zijn bekend om hun “doornen”, maar het zijn feitelijk stekels! Groeien aan de tak en niet vanuit de tak.
Deze wandelstokken hebben gezelschap van een in mei weldadig bloeiende Prunes ×yedoensis, ook wel Tibetaanse bergkers genoemd, en iets verder naar het Rosariumpad Zuidzijde staat een Prunus serrulata ‘Kanzan’ en deze heeft zelfs 2 bloeiwijzen van onderstam en ent, maar de bloeitakken zijn in het voorjaar 2019 weggesnoeid :-(.

  In de laatste twee perkjes staan Anna Paulownabomen | Paulownia tomentosa. Tomentosa betekent viltig en deze Latijnse betekenis wordt vaker gebruikt bij planten, bijvoorbeeld bij de wilde viltroos | Rosa tomentosa of bij de zilverlinde | Tilia tomentosa. In mei geeft de oudere boom grote trompetachtige lilablauwe bloemen en in het najaar opvallende nootvruchten waarin gevleugelde zaden zitten. De viltachtige bladeren, boven- en onderzijde, kunnen heel groot worden tot wel 40 cm lang en ontwikkelen zich na de bloei. Aan de overkant van het Rosarium staat (stond) er ook een, te herkennen aan het lichtgroene blad. Van afstand lijkt deze boom op een Trompetboom.

  De mooie naam dankt de boom aan Anna Paulowna (1795-1865), dochter van de Russische tsaar Paul I. Het was een lievelingsboom van Anna.

Zij trouwde in 1816 met de Nederlandse Willem II (1972-1849) en was van 1840 tot 1849 zelfs “Koningin der Nederlanden”. Uit het huwelijk zijn 5 kinderen geboren waaronder Willem, de latere koning Willem III (1817-1890) die “Koninklijke goedkeuring” verleende aan de “VEREENIGING TOT OPRICHTING VAN EEN RIJ- EN WANDELPARK TE AMSTERDAM” op 14 april 1864.

  Iets verder aan de linkerkant van het pad de oudste zomereik | Quercus robur van het park, naar schatting rond 1880 geplant. Het nestkastje is in gebruik door een boomklever. Links langs de Eendenvijver ook een meer dan 100-jarige moerascipres, wat jongere exemplaren en een treurwilg | Salix ×sepulcralis ‘Chrysocoma’.

  Rechts voor de Hulstbrug staat een dikke gewone es (met verkeerd naambordje) en een miserabel hulstboompje. Links voor de brug een in 2017 omgewaaide liggende Taxus. De door halsbandparkieten uitgeholde buurman is een paar jaar eerder omgewaaid en afgezaagd. Net over de brug staat een dunne esdoorn | Acer freemanii ‘Elegant’ met twee broertjes aan weerszijde. Aan deze kant van de brug staan als brugwachters 2 oudere Kolchische esdoorns | Acer cappadocicum, met sierlijk spitstoelopende vijflobbige bladeren. En rechts iets vanaf de hoek een lage prieel-iep | Ulmus glabra ‘Camperdownii’, met groot donkergroen blad. De route gaat verder over het linker Drie Vreugdenpad.

  Je passeert een grote klassiek breed treurende wilg met opgewekte groengele takken en slanke bladeren. Vrouwelijke katjes in april die geen vruchten leveren. Hier heb je naar links een mooi uitzicht richting Schapenweide (Kleine Koeweide), kan je het ooievaarsnest net zien en de torenspits van Orgelpark in de verte. Meer links over het water staan de moerascipressen | Taxodium distichum, en wilgen het park te kleuren en aan de andere kant van het “Drie Vreugdenpad” staan nog vier 65-jarige Canadeze populieren hun kracht uit te stralen. Kijk je schuin naar achteren dan zie je de ruimte van de Grote Speelweide met 2 jonge populieren in het midden | Populus ×canadensis ‘Robusta’, die zijn beiden van het vrouwelijke geslacht en bloeien met witte bloemen in trossen met later wit pluis. De kleinere boom erbij is een walnoot, die heeft geveerd blad. Een schitterend punt hier.

  Charles Haak noemde dit paadje in 1959 het “Drie Vreudenpad”, en refereerde hiermee naar de 3 vreuden: Rosarium, de Eendenvoederplaats en de Julianatuin (speelplaats). Deze plek aan de Delta Speelweide is eigenlijk het “Vierde” Vreugdepunt met een fantastich uitzicht rondom.

  Verder lopend langs de Zuidelijke Hoofdweg, kom je een gewone vogelkers | Prunus padus tegen die in uitbundige trossen witte bloemen bloeit. 20 meter voor de stenen duikerbrug staat de enige heester van het park met de mooie naam: wollige sneeuwbal | Viburnum lantana, maar helaas te ver terug gesnoeid eind 2018. In mei met mooie bloeiende schermen, en soms bloeit deze struik vaker in het jaar, na de mooie knopvorming. Heimans tekende een bloemknop in januari 1897, te vinden in het boekje In het Vondelpark, in het hoofdstuk “Botten en bloeien” op bladzijde 75.
Links voor het linker paadje bij de prachtige treurwilg en de duiker, een rood bloeiende ribes.

  Hier steek je de Zuidelijke Hoofdweg over naar het Koningspad.

  In de bocht naar links, na de bosschages aan de rechterkant, heb je een mooi uitzicht naar rechts over de Koningsvijver met links de villa’s. Na de grote liggende treurwilg staat een haagbeuk met glad gegroefde stam, een knoestige esdoorn die naar de Belgische koning Leopold is vernoemd | Acer pseudoplatanus ‘Leopoldii’, een stevige zomereik en een hoogopgaande es met smal blad | Fraxinus angustifolia. Aan de linkerkant van het pad staan 2 Noorse esdoorns | Acer platanoides, die met groen-gele bloemtrossen bloeien en achter de parkbank een jonge amberboom. Nu hou je bij de splitsing rechtsaan bij de enorme iep - Ulmus ×hollandica ‘Groeneveld’ en daarna een ruwe iep | Ulmus glabra ‘Nana’. Vervolgens een Noorse esdoorn, een zomereik (1950), Canadese populier (1950) en een amberboom. Links van dit pad staan hier in de winter toverhazelaars te bloeien (in 2018 verdwenen) en rechts in het water een treurwilg met eendenbroedplaats in de stam. Schuin tegenover de treurwilg nog twee opmerkelijke boompjes, een Prunus aucuparia ‘Rossica Major’ en een esdoorn | Acer platanoides ‘Royal Red’

  En met een betoverende “Royal” schoonheid staan rondom de kleine uitgang Koninglaan verschillende lage fluweelbomen | Rhus typhina. Kunnen 4,5 m hoog worden en hebben geveerd blad. In het najaar prachtige grote toortsachtige bordeauxrode vruchten. Wordt ook wel azijnboom genoemd naar de zure smaak van deze vruchten. Komen van oorsprong uit Noord-Amerika en zijn tweehuizig. Je loopt nu linksaf de Koningslaan uit, de Koninginneweg linksaf in en staat bij de parkingang Koninginneweg met forse gewone platanen (1927) en loopt links het park in.

  Je loopt langs een rij zomereiken en bij het eerstvolgende kruizende paadje ga je rechtsaf. Ben je slecht ter been dan loop je verder op het pad langs de Zuidelijke Hoofdweg (zie routekaart), anders loop je op het onverharde pad langs de bosschages tot aan de uitgang Van Eeghenstraat. In het begin van het smalle paadje kom je een zeer omvangrijke Canadese populier tegen met een enorme dikke en lange arm.

  Dit deel van de brede Zuidelijke Hoofdweg wordt ook wel “Iepenlaan” genoemd. Langs deze “Iepenlaan” staan nogal wat iepsoorten: om met de klassiekers te beginnen, Ulmus ×hollandica ‘Christine Buisman’ (8x) en Ulmus ‘Bea Schwarz’ (2x). Verder de jonge bomen Ulmus ‘Plantijn’ (14x), Ulmus ×hollandica ‘Vegeta’ (1x), Ulmus ‘Clusius’ (1x), Ulmus glabra ‘Exoniensis’ (1x), Ulmus minor ‘Schuurhoek’ (1x) en in het zuidelijke veldje bij drie zomereiken een jonge fladderiep | Ulmus leavis.

  Aan het eind van het pad bij de rhododendrons en een tulpenboom steek je de Van Eeghenweg over en kom je rechts 3 moeraseiken tegen, links 2 moerascipressen en rechts in het begin van het bosje staat een oude zilveresdoorn. Ter hoogte van het blauwe bruggetje staan de volgende bomen en heesters: Ulmus ‘Lobel’ met opvallend opgaande takken en bladeren, enkele Amerikaanse hopbeuken | Ostrya virginiana, die in het thuisland gebruikt worden als hardhout-producent, een wilg | Salix alba ‘Sericea’ en enkele heestersoorten waaronder enkele Cornus kousa ‘Milky way’ die prachtig bloeit met vier crèmewitte schutbladeren rondom het bloemhoofdje en grote rode vruchten levert. Bladkleur bovenop is donkergroen en onderaan blauwgroen en in de herfst is het krullende blad purper. Deze heesters staan aan de oostkant van de bosschage.

  Noordelijk van de uitgang P. C. Hooftstraat staat een oude zilveresdoorn met sierlijk smal blad | Acer saccharinum ‘Laciniatum Wieri’ en bij het volgende kruispunt 3 mooie moeraseiken | Quercus palustris. Bij de groep moerascipressen en zilveresdoorns staat een Koningslinde (zonder bordje) - Tilia europaea ‘Pallida’ voor kroonprinses Amalia en geplant in april 2004. Je gaat hier linksaf het Singelpad in langs de Paviljoenvijver.

  Het kleine boompje links is een Chinese vleugelnoot. Bij de noordkant staat een beeldbepalende dubbelbloemige paardenkastanje | Aesculus hippocastanum ‘Baumannii’ en daarachter een omvangrijke rode beuk, grotendeels hol, met de bijnaam “Joost”.

  Hier houdt een houten hand een Robinia pseudoacacia die met trossen witte bloemen bloeit in april nog staande, een kunstwerk van Anton Kleinsmit, geplaatst op 18 december 2014.

  Achter het standbeeld van Joost van den Vondel zijn na de zomerstorm van 25 juli 2015 drie enorme Canadese populieren weggezaagd en een Noorse esdoorn vanwege uitbrekende takken en rond half oktober 2015 is het hele Vondelplantsoen opgehoogd en zijn er grasmatten uitgerold. In december 2015 zijn er achter het Vondelmonument 2 gewone beuken en een treurbeuk geplant.

  Aan het eind van het Singelpad staat een bijzondere paardenkastanje | Aesculus flava ‘Vestita’. Levert gladde vruchten (niet eetbaar). Rechts van het pad verschillende bomen Perzisch ijzerhout die al in januari-februari felrood bloeien. Links staat een dikke grootbladige- of zomerlinde | Tilia platyphyllos. Aan het eind van dit Vondelpad rechts staan 2 jonge iepen | Ulmus ‘Dodoens’. Na de stenen duikerbrug rechtsaf het Muzenbrugpad in. Tussen de gewone beuk en de moeraseik heb je een mooie doorkijk over de Paviljoenvijver naar het Vondelmonument. Naar het zuiden kijk je naar ’t Blauwe Theehuis en je kan hier even van een pauze genieten.

  Je vervolgt dit pad en links middenin de bosschage staat een hele hoge iep | Ulmus ×hollandica ‘Dampieri’, en je komt uit bij de Iepenbrug (zo genoemd door Heimans en Thijsse) uit 1889 met rechts daarvoor 3 iepen op rij: Ulmus ‘Plantijn’, Ulmus cordata en een Ulmus ‘Plantijn’. Over de brug aan de linkerkant een veldesdoorn | Acer campestre. Hier steek je de brede Paviljoenweg over en loop je naar het “Podium voor tijdelijke kunst” en rechts daarvoor staat een mooie tulpenboom | Liriodendron tulipifera met prachtige en grote bladeren.

  Loop naar de uitgang Vondelstraat en naar “De Hollandsche Manege”, waar de route eindigt.
Je zou hier een paardenbloem willen aantreffen tussen de bestrating of een paardenkastanje verwachten tegenover de ingang. Niets daarvan. Je kan hier wél het “Levend Paardenmuseum” bezoeken en hier ook wat drinken in de klassieke foyer, raadpleeg www.dehollandschemanege.nl