Routebeschrijving 1
15-09-2015
60 minuten wandelen.Download wandelkaart 1 Overzicht wandelroutes Bezienswaardigheden
Hek Stadhouderskade, Kwekerij Sweers, Amsterdamsche Huishoudschool, Vondelbrug met beelden, Vondelfontein, Paviljoen Vondelpark met het restaurant No Rules per november 2021 - VondelCS, Vondelkerk, Iepenbrug, Muziektent, ’t Blauwe Theehuis (vernieuwd in 2019), beeld Naakt meisje, blauwe bruggetje, Centrum voor bewustwording en spiritualiteit de Roos, beeld Mama Baranka, monument Joost van den Vondel, Instituut tot Onderwijs aan Blinden 1885 aan de Vossiusstraat, beeld Verandering van richting fase 1, Opzichterswoning Stadhouderskade, het smeedijzeren sierhek met het beeld van de Amsterdamse Stedemaagd en het PARK HOTEL. Start bij het toegangshek Stadhouderskade. De route gaat aan de rechterkant langs de Bloemenweg, passeert het pad naar Hotel Stayokay Vondelpark, de voormalige Amsterdamsche Huishoudschool, gaat langs de speelplaats Labyrint en de Vondelbunker, loopt onder de Vondelbrug door langs de Huygensvijver en gaat rechtsaf naar de uitgang Roemer Visscherstraat. Vervolgens loop je langs het Paviljoen Vondelpark, vanaf 2014 met de naam VondelCS met restaurant No Rules per begin november 2021 en verder naar de uitgang Vondelstraat met zicht op de imposante Vondelkerk. Je loopt het park weer in en gaat rechtsaf verder, steek linksaf de Paviljoenweg over, vervolg je de route op het linker pad langs de Paviljoenweg en ga bij de eerste splitsing linksaf het Hoefijzerpad op. Wandel daarna de Iepenbrug over. Direct links aanhouden het Muzenbrugpad nemen en aan het eind rechtsaf en dan langs ’t Blauwe Theehuis (verbouwing 2018 t/m voorjaar 2019 als Proeflokaal Brouwerij Het IJ) loop je richting het blauwe bruggetje (Van Eeghenbrugje). Je gaat over het smalle blauwe bruggetje, dan linksaf en na ruim 100 m rechtsaf naar de uitgang P. C. Hooftstraat. Je loopt langs het “spiritueel centrum de Roos” met Theehuis en loopt daarna aan de rechterkant het park weer in, steek je de Van Eeghenweg over en loop links aanhoudend om de Van Eeghenvijver heen tot aan de stenen duikerbrug. Daar steek je de Vondelweg over en loop je rechtsaf verder op het Singelpad, om het monument van Joost van den Vondel heen, en verder links aanhouden langs de Paviljoenvijver. Terugkijkend heb je hier een mooi uitzicht over de Paviljoenvijver richting het Vondelbeeld. Bij de driesprong ga je rechtsaf langs de kiosk Vondelpark Informatie Punt richting Vondelbrug, onder de Vondelbrug door en wandel je rechtdoor naar de voormalige opzichterswoning bij de uitgang Stadhouderskade. De route gaat iets verder buiten het park door tot aan de Hein Donnerbrug aan de andere kant van de Stadhouderskade. Wanneer je naar het park kijkt kan je het brede monumentale hek bekijken met de 5 toegangspoorten, én de hoog zittende Amsterdamse Stedemaagd. Je steekt de Stadhouderskade weer terug over en kan dan wat drinken bij het MOMO Restaurant, Bar & Lounge van het PARK HOTEL, ingang Hobbemastraat of Stadhouderskade.
Historisch
15-09-2015
Bij de smalle voetgangerspoort start de wandelroute. Dit sierlijk smeedijzeren poortje voor wandelaars werd in 1912 toegevoegd aan het hek en in datzelfde jaar werd het park gesloten voor motorrijwielen.
Rond 1900 werd het gemotoriseerde rijwiel uitgevonden (met merken als BSA, Norton, Simplex, Indian en NSU) en men oefende graag in het park.
(foto: Motorrijwielrit Parijs-Luik 1912)
Vanaf 1945 was het Internationaal Cultureel Centrum (ICC) hier gevestigd tot 1971, daarna bood het van 1972 tot 2012 onderdak aan het Filmmuseum, later kreeg het Filmmuseum de naam EYE Film Instituut Nederland. Na renovatie van het Paviljoen, nu weer met oorspronkelijke middentrap (was in 1924 verwijderd), is de AVRO-TROS hier gevestigd (13-05-2014) met het motto “media, cultuur en opinie” met de naam VondelCS, samen met het restaurant Kitchen & Bar Vondelpark/3. Aan de twee zijtrappen staan de vrouwen met plantenschaal van Leo Braat, geplaatst in 1953. Terzijde van de toegang de twee Griekse vrouwen met kruik die waarschijnlijk kort na de opening van het Paviljoen zijn geplaatst. De Vondelkerk is gebouwd in de periode 1872-1880 en heette oorspronkelijk “Het Heilige Hart van Jezus”, een ontwerp van Pierre Cuypers. Op 8-11-1904 werd de torenspits door brand verwoest en herbouwd in een iets andere vorm.
Tot 1977 gebruikt als kerk, verkocht door het bisdom, gered door de Stichting Vondelkerk en gerestaureerd door architect André van Stigt. Rechts van de parkingang een dubbele villa (1877), ontworpen door Pierre Cuypers. De Iepenbrug uit 1889 is ontworpen door C. B. P. Meyes. Het oorspronkelijke boogbrugje uit 1869 was een geschenk van bestuurslid Josua van Eik, maar moest na 20 jaar vervangen worden. Zelfs illustrator Anton Pieck heeft deze fraaie brug getekend.
Verderop aan de rechterkant de Muziektent uit 1874, ontworpen door L. P. Zocher.
Links het moderne ’t Blauwe Theehuis uit 1937, ontworpen door H. A. J. Baanders en Jan Baanders. Dit Theehuis is gebouwd nadat het oorspronkelijke Buffetgebouw (1928-1936) met rieten dak in Indische stijl op 29 juni 1936 in brand werd gestoken. Ook dat gebouw was ontworpen door beide heren Baanders.
Het sierlijke smalle blauwe bruggetje is in 1956 gebouwd.
Het laatste woonhuis van de P. C. Hooftstraat 183 (nu spiritueel centrum de Roos) is gebouwd in 1873 naar ontwerp van W. Hamer jr. en enkele malen verbouwd.
Ook hier een mooi ingangshek vanuit de P. C. Hooftstraat naar het park met toegang voor rijtuigen, fietsers en wandelaars. Vanaf 1871 werd potentiële parkgrond als bouwkavels verkocht en zo werd de P. C. Hooftstraat aangelegd en bebouwd vanaf 1872. Van de opbrengst uit grondverkopen kon de “Vereniging” vervolgens de uitbreidingen van het hele park tot aan de Amstelveenseweg financieren. Dankzij de “Pieter Cornelisz. Hooftstraat” is het hele Vondelpark dus gerealiseerd. Terug in het park zie je het bronzen beeld Mama Baranka (Moeder Rots), opgericht ter nagedachtenis aan de Antilliaanse jongen Kerwin Duinmeijer, zijn officiële naam was Kerwin Lucas, die op 20-08-1983 om het leven kwam door racistisch geweld. Het beeld is gemaakt door Nelson Carrilho in 1984 met tekst van Lois H. Daal op de ronde voet.
LAAT AMSTERDAM, EENS BOLWERK VAN VERDRAAGZAAMHEID, DE TOORTS VAN TOLERANTIE VERDER DRAGEN. OMDAT ZYN HUIDSKLEUR MEN NIET KON VERDRAGEN VIEL HIER EEN MENSENKIND UIT ONVERDRAAGZAAMHEID!
Het monument Joost van den Vondel (1587-1679) is onthuld op 18 oktober 1867. Ontworpen door Louis Royer en gemaakt door J. T. Stracké.
De sokkel is ontworpen door Pierre Cuypers en uitgevoerd door J. H. Lauweriks.
De muzen beelden vier dichtsoorten uit. Aan de voorzijde rechts het lierdicht, links het treurdicht (masker) en het toneelspel, het hekeldicht (met hekel in de hand) en het heldendicht (met dik boek).
Op de hardstenen rand staat een gedicht (2009) van schrijver en literatuurhistoricus Piet Calis: GEBOREN IN EEN ANDER LAND EN VERVULD VAN GELUK OM DE VRIJHEID DIE HEM IN DEZE BLOEIENDE STAD TEN DEEL IS GEVALLEN, KIJKT DE DICHTER DES VADERLANDS JOOST VAN DEN VONDEL GENIETEND OM ZICH HEEN EN ZINGT HIJ: AAN DE AEMSTEL EN AAN HET IJ, DAAR DOET ZICH HEERLIJK OPEN ZIJ DIE ALS KEIZERIN DE KROON DRAAGT VAN EUROPE: AMSTERDAM. DE GROENE HALSBANDPARKIETEN VAN HEINDE EN VER GEKOMEN, NESTELEN IN DIT PARK, LATEN VOL GEESTDRIFT HUN LOKROEP HOREN EN DANSEN OP DE EINDELOZE RITMES VAN DE LUCHT. EN EEN GEÏNSPIREERDE VONDEL TEKENT OP: AI LAAT ONS BEURTEWIJS DEN TOON DER VOGELEN, VROEG AAN ’T KWINKELEREN, NAVOLGEN, EN ’T GELUID SCHAKEREN, EN STRENGELEN TOT ENE KROON. Meer informatie vindt u op de pagina Vondelmonument. Naast de uitgang Van Baerlestraat aan de Vossiusstraat staat het v.m. “Instituut tot Onderwijs aan Blinden”, gebouwd in 1885 naar ontwerp van de architecten G. B. en A. Salm. Het Vindhek, waar gevonden voorwerken aan gehangen kunnen worden of terug gevonden stond hier, maar op 15 februari 2019 verplaatst naar de zuidoostkant van de Picassoweide. Concept en ontwerp uit 2006 van Annemarieke Weber. Op 6 maart 2015 werd een vernieuwd Vindhek geplaatst met een 'dak'. Sinds 2016 staat hier de kiosk (geschonken door Artis) met de naam Vondelpark Informatie Punt. Een initiaties van de Stichting Hart voor het Vondelpark. Hier geven vrijwilligers informatie over het park en verkopen souvenirs. Open van april t/m oktober. Aan deze kant van de Vondelbrug staan zware gietijzeren hekken (siersmeedwerk) met deuren. Aan de overzijde van de Van Baerlestraat staat het jaartal 1940 op de stenen toegangszuil van het hek, de oorspronkelijk geplande voltooiing van de brug, maar het werd 1947. Aan weerszijde van het voetpad “2 driehoeken”, een kunstwerk van Maarten Manson uit 1982 met de titel: “Verandering van richting fase 1”. Na de v.m. opzichterswoning het monumentale hek langs de Stadhouderskade, gemaakt in 1883 door Alexander Linnemann.
Midden in het hek op een hoge stenen sokkel zit het beeld van de “Amsterdamse Stedemaagd”, gemaakt door Friedrich Schierholz. Het huidige beeld is een replica, gehouwen door atelier Ton Mooy en geplaatst in 2010. Aan de zuidkant van het park ligt de Vossiusstraat en vanaf de hoek met de Hobbemakade staat een imposant blok van 15 woonhuizen in Lodewijk XVI-stijl uit 1878-1879 van architect Isaac Gosschalk. Aan de achterzijde van deze woningen ligt het Schapenburgerpad. Het Vondelpark is aangelegd, bebouwd en onderhouden door de particuliere “VEREENIGING TOT AANLEG VAN EEN RIJ- EN WANDELPARK TE AMSTERDAM” van 1864 tot 1954. Op 6 oktober 1953 werd het Vondelpark overgedragen aan de gemeente Amsterdam, die tot heden eigenaar is.
Rond 1900 werd het gemotoriseerde rijwiel uitgevonden (met merken als BSA, Norton, Simplex, Indian en NSU) en men oefende graag in het park.
(foto: Motorrijwielrit Parijs-Luik 1912)
NSU-motorfiets uit het jaar 1912
Hier staat de herinneringsboom met bordje voor schrijfster Hella Haasse (1918-2011). Aan de linkerkant van de Bloemenweg staat het witte gebouw, de v.m. opzichterswoning, een ontwerp van Jan David Zocher jr. in gebruik genomen in 1867. Aan de noordkant net buiten het park loopt het Zandpad, oorspronkelijk een particulier pad, en daar lag de plantenkwekerij Sweers. Nu zijn er nog steeds planten te koop. De eerste steen werd gelegd op 20-11-1876. Iets verder staat de hoge voormalige Amsterdamsche Huishoudschool, in gebruik genomen op 1 mei 1895 en ontworpen in chaletstijl door architect C. B. P. Meyes. In 1975 verbouwd tot jeugdherberg. In dit smalle parkdeel liep een brede sloot die in 1912 vrijwel geheel werd gedemd, het laatste stuk van die sloot enkele jaren later. Links bij het paadje naar Hotel Stayokay staat een jonge Anna Paulownaboom. Bloeit in mei met grote trompetachtige lilablauwe bloemen én heeft een historische achtergrond. De mooie naam dankt de boom aan Anna Paulowna (1795-1865), dochter van de Russische tsaar Paul I. Het was de lievelingsboom van Anna. Zij trouwde in 1816 met de Nederlandse Willem II (1972-1849) en was van 1840 tot 1849 zelfs “Koningin der Nederlanden”. Uit het huwelijk zijn 5 kinderen geboren waaronder Willem, de latere koning Willem III (1817-1890) die “Koninklijke goedkeuring” verleende aan de “VEREENIGING TOT OPRICHTING VAN EEN RIJ- EN WANDELPARK TE AMSTERDAM” op 14 april 1864. De bouw van de Vondelbrug is gestart in 1939, de verdere afbouw lag stil vanwege de Tweede Wereldoorlog en de brug werd op 16 oktober 1947 geopend. Bij de parkingang Van Baerlestraat oost, was het jaartal 1940 gehouwen in de stenen pilaar, het oorspronkelijk geplande openingjaar van de brug. Onder de brug is later een “atoom” schuilkerder gebouwd, nu bekend als de Vondelbunker. Onder en op de brug (viaduct) zijn beelden van Hildo Krop aangebracht uit het toneelspel “Gijsbrecht van Aemstel” van dichter en toneelschrijver Joost van den Vondel (1587-1679). De ingang Roemer Visscherstraat, aangelegd vanaf 1891, heeft een monumentaal hek voor rijtuigen en wandelaars.
Fokker F3 uit het jaar 1921 met Anthony in de cockpit
In de eerste villa rechts op nr. 47 heeft vliegtuigbouwer Anthony H. G. Fokker gewoond van 1920 tot 1925. Bron: Ode aan het Vondelpark 1997. Je passeert middenop de driesprong bij een moeraseik, het startpunt van de wekelijkse rit “Friday Night Skate“ met bordje, gestart in 1997. Aan de zijde van de Paviljoenvijver staat de Vondelfontein. Dit is een replica uit 2009 van architect Jan Willem Walraad. De oorspronkelijke drinkfontein was geschonken door C. P. van Eeghen in 1873 en was ontworpen door Pierre Cuypers. Deze drinkfontein, ook wel het “Roomse fonteintje” genoemd, stond hier tot 1947 met de inscriptie: “Het geloof is een springbron des levens”. Paviljoen Vondelpark is gebouwd in de periode 1878-1881 en werd op 4 mei 1881 geopend. Ontworpen door architect W. Hamer jr.Vanaf 1945 was het Internationaal Cultureel Centrum (ICC) hier gevestigd tot 1971, daarna bood het van 1972 tot 2012 onderdak aan het Filmmuseum, later kreeg het Filmmuseum de naam EYE Film Instituut Nederland. Na renovatie van het Paviljoen, nu weer met oorspronkelijke middentrap (was in 1924 verwijderd), is de AVRO-TROS hier gevestigd (13-05-2014) met het motto “media, cultuur en opinie” met de naam VondelCS, samen met het restaurant Kitchen & Bar Vondelpark/3. Aan de twee zijtrappen staan de vrouwen met plantenschaal van Leo Braat, geplaatst in 1953. Terzijde van de toegang de twee Griekse vrouwen met kruik die waarschijnlijk kort na de opening van het Paviljoen zijn geplaatst. De Vondelkerk is gebouwd in de periode 1872-1880 en heette oorspronkelijk “Het Heilige Hart van Jezus”, een ontwerp van Pierre Cuypers. Op 8-11-1904 werd de torenspits door brand verwoest en herbouwd in een iets andere vorm.
Tot 1977 gebruikt als kerk, verkocht door het bisdom, gered door de Stichting Vondelkerk en gerestaureerd door architect André van Stigt. Rechts van de parkingang een dubbele villa (1877), ontworpen door Pierre Cuypers. De Iepenbrug uit 1889 is ontworpen door C. B. P. Meyes. Het oorspronkelijke boogbrugje uit 1869 was een geschenk van bestuurslid Josua van Eik, maar moest na 20 jaar vervangen worden. Zelfs illustrator Anton Pieck heeft deze fraaie brug getekend.
Verderop aan de rechterkant de Muziektent uit 1874, ontworpen door L. P. Zocher.
Links het moderne ’t Blauwe Theehuis uit 1937, ontworpen door H. A. J. Baanders en Jan Baanders. Dit Theehuis is gebouwd nadat het oorspronkelijke Buffetgebouw (1928-1936) met rieten dak in Indische stijl op 29 juni 1936 in brand werd gestoken. Ook dat gebouw was ontworpen door beide heren Baanders.
Het sierlijke smalle blauwe bruggetje is in 1956 gebouwd.
Het laatste woonhuis van de P. C. Hooftstraat 183 (nu spiritueel centrum de Roos) is gebouwd in 1873 naar ontwerp van W. Hamer jr. en enkele malen verbouwd.Ook hier een mooi ingangshek vanuit de P. C. Hooftstraat naar het park met toegang voor rijtuigen, fietsers en wandelaars. Vanaf 1871 werd potentiële parkgrond als bouwkavels verkocht en zo werd de P. C. Hooftstraat aangelegd en bebouwd vanaf 1872. Van de opbrengst uit grondverkopen kon de “Vereniging” vervolgens de uitbreidingen van het hele park tot aan de Amstelveenseweg financieren. Dankzij de “Pieter Cornelisz. Hooftstraat” is het hele Vondelpark dus gerealiseerd. Terug in het park zie je het bronzen beeld Mama Baranka (Moeder Rots), opgericht ter nagedachtenis aan de Antilliaanse jongen Kerwin Duinmeijer, zijn officiële naam was Kerwin Lucas, die op 20-08-1983 om het leven kwam door racistisch geweld. Het beeld is gemaakt door Nelson Carrilho in 1984 met tekst van Lois H. Daal op de ronde voet.
LAAT AMSTERDAM, EENS BOLWERK VAN VERDRAAGZAAMHEID, DE TOORTS VAN TOLERANTIE VERDER DRAGEN. OMDAT ZYN HUIDSKLEUR MEN NIET KON VERDRAGEN VIEL HIER EEN MENSENKIND UIT ONVERDRAAGZAAMHEID!
Het monument Joost van den Vondel (1587-1679) is onthuld op 18 oktober 1867. Ontworpen door Louis Royer en gemaakt door J. T. Stracké.De sokkel is ontworpen door Pierre Cuypers en uitgevoerd door J. H. Lauweriks.
De muzen beelden vier dichtsoorten uit. Aan de voorzijde rechts het lierdicht, links het treurdicht (masker) en het toneelspel, het hekeldicht (met hekel in de hand) en het heldendicht (met dik boek).
Op de hardstenen rand staat een gedicht (2009) van schrijver en literatuurhistoricus Piet Calis: GEBOREN IN EEN ANDER LAND EN VERVULD VAN GELUK OM DE VRIJHEID DIE HEM IN DEZE BLOEIENDE STAD TEN DEEL IS GEVALLEN, KIJKT DE DICHTER DES VADERLANDS JOOST VAN DEN VONDEL GENIETEND OM ZICH HEEN EN ZINGT HIJ: AAN DE AEMSTEL EN AAN HET IJ, DAAR DOET ZICH HEERLIJK OPEN ZIJ DIE ALS KEIZERIN DE KROON DRAAGT VAN EUROPE: AMSTERDAM. DE GROENE HALSBANDPARKIETEN VAN HEINDE EN VER GEKOMEN, NESTELEN IN DIT PARK, LATEN VOL GEESTDRIFT HUN LOKROEP HOREN EN DANSEN OP DE EINDELOZE RITMES VAN DE LUCHT. EN EEN GEÏNSPIREERDE VONDEL TEKENT OP: AI LAAT ONS BEURTEWIJS DEN TOON DER VOGELEN, VROEG AAN ’T KWINKELEREN, NAVOLGEN, EN ’T GELUID SCHAKEREN, EN STRENGELEN TOT ENE KROON. Meer informatie vindt u op de pagina Vondelmonument. Naast de uitgang Van Baerlestraat aan de Vossiusstraat staat het v.m. “Instituut tot Onderwijs aan Blinden”, gebouwd in 1885 naar ontwerp van de architecten G. B. en A. Salm. Het Vindhek, waar gevonden voorwerken aan gehangen kunnen worden of terug gevonden stond hier, maar op 15 februari 2019 verplaatst naar de zuidoostkant van de Picassoweide. Concept en ontwerp uit 2006 van Annemarieke Weber. Op 6 maart 2015 werd een vernieuwd Vindhek geplaatst met een 'dak'. Sinds 2016 staat hier de kiosk (geschonken door Artis) met de naam Vondelpark Informatie Punt. Een initiaties van de Stichting Hart voor het Vondelpark. Hier geven vrijwilligers informatie over het park en verkopen souvenirs. Open van april t/m oktober. Aan deze kant van de Vondelbrug staan zware gietijzeren hekken (siersmeedwerk) met deuren. Aan de overzijde van de Van Baerlestraat staat het jaartal 1940 op de stenen toegangszuil van het hek, de oorspronkelijk geplande voltooiing van de brug, maar het werd 1947. Aan weerszijde van het voetpad “2 driehoeken”, een kunstwerk van Maarten Manson uit 1982 met de titel: “Verandering van richting fase 1”. Na de v.m. opzichterswoning het monumentale hek langs de Stadhouderskade, gemaakt in 1883 door Alexander Linnemann.
Midden in het hek op een hoge stenen sokkel zit het beeld van de “Amsterdamse Stedemaagd”, gemaakt door Friedrich Schierholz. Het huidige beeld is een replica, gehouwen door atelier Ton Mooy en geplaatst in 2010. Aan de zuidkant van het park ligt de Vossiusstraat en vanaf de hoek met de Hobbemakade staat een imposant blok van 15 woonhuizen in Lodewijk XVI-stijl uit 1878-1879 van architect Isaac Gosschalk. Aan de achterzijde van deze woningen ligt het Schapenburgerpad. Het Vondelpark is aangelegd, bebouwd en onderhouden door de particuliere “VEREENIGING TOT AANLEG VAN EEN RIJ- EN WANDELPARK TE AMSTERDAM” van 1864 tot 1954. Op 6 oktober 1953 werd het Vondelpark overgedragen aan de gemeente Amsterdam, die tot heden eigenaar is.
Natuur
19-10-2015
Info Bomenkaart
Start bij het toegangshek Stadhouderskade.
Aan de rechterkant staan enkele grote gewone platanen - Platanus ×hispanica met afbladderende bast. De bolvormige bloeiwijze in mei verandert in stekelige zaadbolletjes aan lange stelen die tot in de winter als herfstkleurige “Kerstballen” blijven hangen. Bij het hek staat een dubbelbloemige paardenkastanjes - Aesculus hippocastanum ‘Baumannii’ die geen kanstanjes maakt, maar waaraan je wel je hoofd kan stoten.
In het rechter gazon en plantvak tot Hotel Stayokay staan toverhazelaars en kom je de eerste prunus tegen, Prunus sargentii ‘Charles Sargent’ die voor de komst van jonge blaadjes vanaf april wel drie weken bloeit. Jong blad is bronskleurig rood en kleurt later naar groen en wordt in de herfst tot eind oktober oranjerood.
De pindakaasboom of Kansenboom - Clerodendrum trichotomum, eigenlijk een hoge heester, dankt zijn naam aan de “geur” van het blad, als je het blad kneust. Zijn helaas voor een deel verdwenen bij plantsoenwijziging voorjaar 2019.
Verder staan hier Japanse esdoorn, Japanse sneeuwbal, zwarte moerbei en valse christusdoorns met doornen. Daar groeien na de bloei ook platte en lange (gekrulde) “boonvruchten” aan. Langs de Bloemenweg staat ook de minder valse soort ‘Sunburst’ zonder doornen met opvallend lichtgroen gevederde blaadjes. Gele kornoelje heeft het moeilijk hier, verder een Spaanse aak of veldesdoorn, trompetboom en de tulpenboom.
Aan de rand van de bosschages staat de fragiele heester Tamarisk (Heimans beschreef deze Tamarisk ook al in 1901, zie In het Vondelpark pagina 61) die heel sterk is en overdadig bloeit op de schichtige takken (bijna allemaal weggehaald) en 2 bomen Perzisch ijzerhout langs de Bloemenweg die samen met de gele kornoelje vanaf februari bloeien. In het deel tussen Hotel Stayokay en de Vondelbrug staat een jonge Anna Paulownaboom die al bloeit in mei, een groepje moerascipressen (tot 1914 liep hier een brede sloot), Herfstpaardenkastanje - Aesculus parviflora vanaf navember helemaal kaal, een Japanse sneeuwbal - viburnum rhytidophyllum met die lange diepgenerfde donkergroene bladeren, schijnhazelaar, twee Witte- of Zilveresdoorns - Acer saccharinum, die langs de Bloemenweg bloeit met mannelijke bloemen (lichtgeelgroen) en die langs het pad met vrouwelijke bloemen (rood), oude gewone els (gekapt in april 2017), trompetbomen, viburnum fragrans, een mannelijke ginkgo - Ginkgo biloba ‘Saratoga’ die geen vruchten levert en bij de brugtrap opgroeit als “Amerikaanse selectie” uit 1976, meidoorns, drie Italiaanse populieren (nu 2) en de compacte schijnbeuk of zuidelijke beuk - Nothofagus antarctica, naast de brug. Net na de brug helemaal rechts een hoge Ginkgo, en langs de Huygensvijver en Verlengde Bloemenweg staan enkele oude trompetbomen (zit vaak een blauwe reiger in) en enkele oude krenteboomjes (van vóór 1960) | Amelanchier canadensis en andere jonge krentenboompjes. In het deel van de Roemer Visscherstraat tot de Vondelstraat staan: Moeraseik (2021 gekapt), Ratelpopulier, Ginkgo, moerascipressen (langs Paviljoenvijver), Berken en Esdoorn. Tegenover de uitgang Vondelstraat langs het water, staan 2 grote Siberische balsempopulieren - Populus ×berolinensis, ook wel Berlijnse populier genoemd die alleen met mannelijke katjes bloeit. Langs de villakant staan enkele Taxussen van de familie conifeer - Taxus baccata, of venijnboom. Heerlijk om even onder het “altijd-donkergroen-blijvende” bladerdak te staan, en een tanende pluim-es - Fraxinus ornus (gekapt in april 2017). Hier steek je de Paviljoenweg over en op de hoek staat de brede heester met klein blad, struikkamperfoelie - Lonicera pileata. Je houdt hier links aan en loopt langs enkele haagbeuken het Hoefijzerpad in. Rechts staan (stonden) twee doodsbeenderenboompjes - Gymnocladus diocica (1 stuks gekapt in april 2017) en verder enkele lage Treur-essen - Fraxinus excelsior ‘Pendula’. Rechts drie jonge Amberbomen - Liquidambar styraciflua waarvan het blad zo mooi verkleurd in de herfst. Links een Vldiep of Gladde iep - Ulmus minor. Je loopt over de Iepenbrug (Muzenbrugje) en dan linksaf langs drie iepen, Ulmus ‘Plantijn’, Ulmus cordata en Ulmus ‘Plantijn’. Middenin het bosplantsoen rechts staat een hele hoge Iep | Ulmus ×hollandica ‘Dampieri’. Aan het eind van dit Muzenbrugpad staat een Gewone beuk. De route gaat verder langs ’t Blauwe Theehuis en rechts voor het blauwe bruggetje (Van Eeghenbrugje) staat een Stekelboom - Kalopanax septemlobus. Heeft pittige doornen aan de stam en grote 5-lobbige bladeren. Rechts staat een breed uitgegroeide Witte paardenkastanje (in 2021 omgewaaiden nu alleen de stronk) en in het voorjaar bloeien er blauwe krokussen onder.
Verder over het bruggetje linksaf. Links staat een kleine Chinese rode berk - Betula albosinensis. Vervolg de route richting uitgang P.C. Hooftstraat en rechts staan de lage heesters met de naam “Schoonvrucht” of paarse besjesplant - Callicarpa bodinieri ‘Profusion’ die kleine paarse bessen levert. Die blijven lang zitten, want vogels lusten ze niet. Net voor de uitgang staat een scheve Haagbeuk. Aan de andere zijde loop je het park weer in en passeert een meer dan 100 jaar oude gewone es en een donkerrood kleurige Kerspruim die opvallend bloeit in het voorjaar. Steek de Van Eeghenweg over en rechts staat een oude Zilveresdoorn met smal blad of Witte esdoorn - Acer saccharinum ‘Laciniata Wieri’. Vervolg het Van Eeghen-Deltapad linksaf en dan passeer je verschillende beuken. Gewone beuk, Varenbeuk en een Bruine beuk. Links langs het water staat (stond) een oude zachte berk (met dikrandtonderzwam op de stam - de berk is maart 2017 gekapt en even later vervangen door een jonge berk). Dan loop je door een bosje Kaukasische vleugelnoten met lage vertakte stammen. Aan het eind van het pad links staan enkele Grauwe (grijze) abelen - Populus ×canescens. Hier steek je de Vondelweg over en passeert aan de linker kant twee kleine Iepen - Ulmus ‘Dodoens’. Rechts staat een hoge Grootbladige- of Zomerlinde | Tilia platyphyllos. Links staan enkele boompjes met grillige stam, Perzisch ijzerhout - Parrotia persica, die al in februari dieprood bloeien. Op de driesprong staat een bijzondere Paardenkastanje - Aesculus flava ‘Vestita’. Het is een kloon van de Amerikaanse paardenkastanje of Gele pavia. Buitenkant vruchtschil is glad en vrucht is niet eetbaar. Hier vervolgt de route linksaf en loop je rond het monument van Joost van den Vondel. Links staat een Es met enkelvoudig blad - Fraxinus excelsior ‘Diversifolia’ een cultivar die oorspronkelijk uit Engeland komt 1789 en daarnaast een mooi uitgegroeide Kaukasische vleugelnoot - Pterocarya fraxinifolia die uit de Kaukasus en Noord-Iran komt. Deze boom is eenhuizig en heeft twee bloeiwijzen aan de takken, 2x eenslachtige bleomen, met korte mannelijke katjes (circa 6 cm lang) en de heel lange vrouwelijke bloeiwijze met later de nootjes eraan, goed te zien in mei. Achter Vondel zijn als gevolg van de zomerstorm van 25 juli 2015 drie grote Canadese populieren omgezaagd. Verderop staan 2 oude bruine beuken (1 als dode totempaal eind 2018 t/m 8 mei 2019 nog steeds) en een omvangrijke Dubbelbloemige paardenkastanje - Aesculus hippocastanum ‘Baumannii’.Midden op het Vondelplantsoen staat een oude Donzige eik | Quercus pubescens met vrij diep gelobd blad. Lijkt op de Hongaarse eik. Aan het eind van het pad links staan verschillende Witte- of Zilveresdoorns en Moerascipressen en als laatste boom langs het pad een jonge Koningslinde - Tilia ×europaea ‘Pallida’ die in het voorjaar 2004 geplant is door de gemeente naar aanleiding van de geboorte (7-12-2003) van prinses Catharina-Amalia. Een bordje ontbreekt... Je vervolgt het pad richting driesprong en loopt langs enkele Honingboompjes - Sophora japonica of met de nieuwe naam Styphnolobium japonicum uit de vlinderbloemfamilie. Bij de ANWB-paal steek je over naar de kiosk Vondelpark Informatie Punt en loop je langs een Els met zeer smal ingesneden blad - Alnus glutinosa ‘Imperialis’. Voor de brug staan oude Trompetbomen - Catalpa bignonioides, die komen laat in blad. Hebben groot blad, bloeien prachtig en leveren lange dunne peulen. Woonplaats van halsbandparkieten, en uitgehold. Een oude Trompetboom is gekapt. Rechts in het gazon nog enkele Taxussen. Net voorbij de brug staat een opvallende hoge Groene treurbeuk - Fagus sylvatica ‘Pendula’. Vanaf de brug kan je het bladerdek van dichtbij bekijken en iets verder langs het uitgangspad Van Baerlestraat een monumentale 100-plus-jarige Dubbelbloemige paardenkastanje - Aesculus hippocastanum ‘Baumannii’. Enkele andere soorten langs dit pad zijn de groenblijvende Oostenrijkse eik - Quercus ×turneri ‘Pseudoturneri’, een vrijstaande jonge Boomhazelaar, een grote Spaanse aak, twee sierlijke Treurperen, Mispel en een jonge Ginkgo.
Aan het eind in het open plantsoen, na de ene (2 kornoeljes zijn al gekapt in 2017) oude stervende Gele kornoeljes - Cornus mas (inmiddels in 2021 gekapt), staat een kleine Judasboom - Cercis siliquastrum. Bloeit in mei met paarsroze bloemen. Je staat nu bij de v.m. opzichterswoning waar de wandeling eindigt bij het oude drinkfonteintje en Join the Pipe. Richting hek zie je het beeld van de “Amsterdamse Stedemaagd”, oorspronkelijk in 1883 geplaatst om bezoekers te verwelkomen met haar uitnodigende hand, het park te bezoeken. Daar is zij goed in geslaagd, hoewel veel mensen haar zo hoog zittend, meestal niet eens opmerken.
In het rechter gazon en plantvak tot Hotel Stayokay staan toverhazelaars en kom je de eerste prunus tegen, Prunus sargentii ‘Charles Sargent’ die voor de komst van jonge blaadjes vanaf april wel drie weken bloeit. Jong blad is bronskleurig rood en kleurt later naar groen en wordt in de herfst tot eind oktober oranjerood.
De pindakaasboom of Kansenboom - Clerodendrum trichotomum, eigenlijk een hoge heester, dankt zijn naam aan de “geur” van het blad, als je het blad kneust. Zijn helaas voor een deel verdwenen bij plantsoenwijziging voorjaar 2019.
Verder staan hier Japanse esdoorn, Japanse sneeuwbal, zwarte moerbei en valse christusdoorns met doornen. Daar groeien na de bloei ook platte en lange (gekrulde) “boonvruchten” aan. Langs de Bloemenweg staat ook de minder valse soort ‘Sunburst’ zonder doornen met opvallend lichtgroen gevederde blaadjes. Gele kornoelje heeft het moeilijk hier, verder een Spaanse aak of veldesdoorn, trompetboom en de tulpenboom.
Aan de rand van de bosschages staat de fragiele heester Tamarisk (Heimans beschreef deze Tamarisk ook al in 1901, zie In het Vondelpark pagina 61) die heel sterk is en overdadig bloeit op de schichtige takken (bijna allemaal weggehaald) en 2 bomen Perzisch ijzerhout langs de Bloemenweg die samen met de gele kornoelje vanaf februari bloeien. In het deel tussen Hotel Stayokay en de Vondelbrug staat een jonge Anna Paulownaboom die al bloeit in mei, een groepje moerascipressen (tot 1914 liep hier een brede sloot), Herfstpaardenkastanje - Aesculus parviflora vanaf navember helemaal kaal, een Japanse sneeuwbal - viburnum rhytidophyllum met die lange diepgenerfde donkergroene bladeren, schijnhazelaar, twee Witte- of Zilveresdoorns - Acer saccharinum, die langs de Bloemenweg bloeit met mannelijke bloemen (lichtgeelgroen) en die langs het pad met vrouwelijke bloemen (rood), oude gewone els (gekapt in april 2017), trompetbomen, viburnum fragrans, een mannelijke ginkgo - Ginkgo biloba ‘Saratoga’ die geen vruchten levert en bij de brugtrap opgroeit als “Amerikaanse selectie” uit 1976, meidoorns, drie Italiaanse populieren (nu 2) en de compacte schijnbeuk of zuidelijke beuk - Nothofagus antarctica, naast de brug. Net na de brug helemaal rechts een hoge Ginkgo, en langs de Huygensvijver en Verlengde Bloemenweg staan enkele oude trompetbomen (zit vaak een blauwe reiger in) en enkele oude krenteboomjes (van vóór 1960) | Amelanchier canadensis en andere jonge krentenboompjes. In het deel van de Roemer Visscherstraat tot de Vondelstraat staan: Moeraseik (2021 gekapt), Ratelpopulier, Ginkgo, moerascipressen (langs Paviljoenvijver), Berken en Esdoorn. Tegenover de uitgang Vondelstraat langs het water, staan 2 grote Siberische balsempopulieren - Populus ×berolinensis, ook wel Berlijnse populier genoemd die alleen met mannelijke katjes bloeit. Langs de villakant staan enkele Taxussen van de familie conifeer - Taxus baccata, of venijnboom. Heerlijk om even onder het “altijd-donkergroen-blijvende” bladerdak te staan, en een tanende pluim-es - Fraxinus ornus (gekapt in april 2017). Hier steek je de Paviljoenweg over en op de hoek staat de brede heester met klein blad, struikkamperfoelie - Lonicera pileata. Je houdt hier links aan en loopt langs enkele haagbeuken het Hoefijzerpad in. Rechts staan (stonden) twee doodsbeenderenboompjes - Gymnocladus diocica (1 stuks gekapt in april 2017) en verder enkele lage Treur-essen - Fraxinus excelsior ‘Pendula’. Rechts drie jonge Amberbomen - Liquidambar styraciflua waarvan het blad zo mooi verkleurd in de herfst. Links een Vldiep of Gladde iep - Ulmus minor. Je loopt over de Iepenbrug (Muzenbrugje) en dan linksaf langs drie iepen, Ulmus ‘Plantijn’, Ulmus cordata en Ulmus ‘Plantijn’. Middenin het bosplantsoen rechts staat een hele hoge Iep | Ulmus ×hollandica ‘Dampieri’. Aan het eind van dit Muzenbrugpad staat een Gewone beuk. De route gaat verder langs ’t Blauwe Theehuis en rechts voor het blauwe bruggetje (Van Eeghenbrugje) staat een Stekelboom - Kalopanax septemlobus. Heeft pittige doornen aan de stam en grote 5-lobbige bladeren. Rechts staat een breed uitgegroeide Witte paardenkastanje (in 2021 omgewaaiden nu alleen de stronk) en in het voorjaar bloeien er blauwe krokussen onder.
Verder over het bruggetje linksaf. Links staat een kleine Chinese rode berk - Betula albosinensis. Vervolg de route richting uitgang P.C. Hooftstraat en rechts staan de lage heesters met de naam “Schoonvrucht” of paarse besjesplant - Callicarpa bodinieri ‘Profusion’ die kleine paarse bessen levert. Die blijven lang zitten, want vogels lusten ze niet. Net voor de uitgang staat een scheve Haagbeuk. Aan de andere zijde loop je het park weer in en passeert een meer dan 100 jaar oude gewone es en een donkerrood kleurige Kerspruim die opvallend bloeit in het voorjaar. Steek de Van Eeghenweg over en rechts staat een oude Zilveresdoorn met smal blad of Witte esdoorn - Acer saccharinum ‘Laciniata Wieri’. Vervolg het Van Eeghen-Deltapad linksaf en dan passeer je verschillende beuken. Gewone beuk, Varenbeuk en een Bruine beuk. Links langs het water staat (stond) een oude zachte berk (met dikrandtonderzwam op de stam - de berk is maart 2017 gekapt en even later vervangen door een jonge berk). Dan loop je door een bosje Kaukasische vleugelnoten met lage vertakte stammen. Aan het eind van het pad links staan enkele Grauwe (grijze) abelen - Populus ×canescens. Hier steek je de Vondelweg over en passeert aan de linker kant twee kleine Iepen - Ulmus ‘Dodoens’. Rechts staat een hoge Grootbladige- of Zomerlinde | Tilia platyphyllos. Links staan enkele boompjes met grillige stam, Perzisch ijzerhout - Parrotia persica, die al in februari dieprood bloeien. Op de driesprong staat een bijzondere Paardenkastanje - Aesculus flava ‘Vestita’. Het is een kloon van de Amerikaanse paardenkastanje of Gele pavia. Buitenkant vruchtschil is glad en vrucht is niet eetbaar. Hier vervolgt de route linksaf en loop je rond het monument van Joost van den Vondel. Links staat een Es met enkelvoudig blad - Fraxinus excelsior ‘Diversifolia’ een cultivar die oorspronkelijk uit Engeland komt 1789 en daarnaast een mooi uitgegroeide Kaukasische vleugelnoot - Pterocarya fraxinifolia die uit de Kaukasus en Noord-Iran komt. Deze boom is eenhuizig en heeft twee bloeiwijzen aan de takken, 2x eenslachtige bleomen, met korte mannelijke katjes (circa 6 cm lang) en de heel lange vrouwelijke bloeiwijze met later de nootjes eraan, goed te zien in mei. Achter Vondel zijn als gevolg van de zomerstorm van 25 juli 2015 drie grote Canadese populieren omgezaagd. Verderop staan 2 oude bruine beuken (1 als dode totempaal eind 2018 t/m 8 mei 2019 nog steeds) en een omvangrijke Dubbelbloemige paardenkastanje - Aesculus hippocastanum ‘Baumannii’.Midden op het Vondelplantsoen staat een oude Donzige eik | Quercus pubescens met vrij diep gelobd blad. Lijkt op de Hongaarse eik. Aan het eind van het pad links staan verschillende Witte- of Zilveresdoorns en Moerascipressen en als laatste boom langs het pad een jonge Koningslinde - Tilia ×europaea ‘Pallida’ die in het voorjaar 2004 geplant is door de gemeente naar aanleiding van de geboorte (7-12-2003) van prinses Catharina-Amalia. Een bordje ontbreekt... Je vervolgt het pad richting driesprong en loopt langs enkele Honingboompjes - Sophora japonica of met de nieuwe naam Styphnolobium japonicum uit de vlinderbloemfamilie. Bij de ANWB-paal steek je over naar de kiosk Vondelpark Informatie Punt en loop je langs een Els met zeer smal ingesneden blad - Alnus glutinosa ‘Imperialis’. Voor de brug staan oude Trompetbomen - Catalpa bignonioides, die komen laat in blad. Hebben groot blad, bloeien prachtig en leveren lange dunne peulen. Woonplaats van halsbandparkieten, en uitgehold. Een oude Trompetboom is gekapt. Rechts in het gazon nog enkele Taxussen. Net voorbij de brug staat een opvallende hoge Groene treurbeuk - Fagus sylvatica ‘Pendula’. Vanaf de brug kan je het bladerdek van dichtbij bekijken en iets verder langs het uitgangspad Van Baerlestraat een monumentale 100-plus-jarige Dubbelbloemige paardenkastanje - Aesculus hippocastanum ‘Baumannii’. Enkele andere soorten langs dit pad zijn de groenblijvende Oostenrijkse eik - Quercus ×turneri ‘Pseudoturneri’, een vrijstaande jonge Boomhazelaar, een grote Spaanse aak, twee sierlijke Treurperen, Mispel en een jonge Ginkgo.
Aan het eind in het open plantsoen, na de ene (2 kornoeljes zijn al gekapt in 2017) oude stervende Gele kornoeljes - Cornus mas (inmiddels in 2021 gekapt), staat een kleine Judasboom - Cercis siliquastrum. Bloeit in mei met paarsroze bloemen. Je staat nu bij de v.m. opzichterswoning waar de wandeling eindigt bij het oude drinkfonteintje en Join the Pipe. Richting hek zie je het beeld van de “Amsterdamse Stedemaagd”, oorspronkelijk in 1883 geplaatst om bezoekers te verwelkomen met haar uitnodigende hand, het park te bezoeken. Daar is zij goed in geslaagd, hoewel veel mensen haar zo hoog zittend, meestal niet eens opmerken.
Opzichterswoning
18-07-2013
Ontworpen door J.D. Zocher
Europese judasboom Cercis siliquastrum
16-04-2024
Nabij Opzichterswoning Stadhouderskade.
Europese judasboom Cercis siliquastrum
16-04-2024
Schijnhazelaar
11-03-2015
Nabij Hotel Stayokay
Perzisch ijzerhout
10-03-2015
Nabij Hotel Stayokay
Bessen pindakaasboom of met de offiële naam Kansenboom
17-11-2013
Groeit alleen tegenover de opzichterswoning. Komt van oorsprong uit Oost-China en Japan. Wetenschappelijke naam Clerodendrum trichotomum
Bloei pindakaasboom
25-08-2013
Groeit alleen tegenover de opzichterswoning. Komt van oorsprong uit Oost-China en Japan. Wetenschappelijke naam Clerodendrum trichotomum
Vondelbrug
18-07-2013
Vanaf de Paviljoenweg
Terras Vondelpark/3
21-11-2014
Griekse godin
Groot hoefblad
07-03-2013
Langs de Paviljoenvijver
Amsterdamse Stedemaagd
09-08-2013
Welkom in het Vondelpark.
Plaatsing van het beeld in de zomer van 1883, lees het in de krant van 28 aug 1883 via www.delpher.nl
of hieronder.
Plaatsing van het beeld in de zomer van 1883, lees het in de krant van 28 aug 1883 via www.delpher.nl
of hieronder.
Muziektent
10-10-2015
Openingsconcert 30 mei 1874
Mama Baranka
21-08-2014
Na de herdenking op 20-08-2014
Joost van den Vondel
29-09-2015
Na de zomerstorm 2015
Vondelbrug
07-01-2012
Gestart 1939, geopend 1947
Met deze wandelroute loop je door het oudste deel van het park met uitleg over historie en natuur.
Hans Homburg